نکاتی در خصوص نگهداری کنسانتره دام

توجه داشته باشید که علوفه و کنسانتره دام باید به همراه مکمل‌ های معدنی، ویتامین‌ های موردنیاز و نمک در تغذیه دام استفاده شود. بالانس بودن جیره غذایی دام از مهم ‌ترین نکاتی است که باید به آن توجه داشت. کنسانتره دام را بهترین ماده غذایی مکمل یونجه می ‌دانند که در سیستم ‌های پرواربندی و پرورش با نسبت برابر استفاده می ‌شود. یعنی نیمی از جیره غذایی از علوفه و نیمه دیگر آن از کنسانتره گوسفندی تشکیل می ‌شود. این نسبت ‌ها برای پروار مناسب نیستند.

در بسیاری از کشورهای همسایه مانند ترکیه، در تغذیه دام کنسانتره بیشتری وجود دارد که نسبت آن به علوفه گاهی به 75 درصد کنسانتره دام و 25 درصد علوفه نیز می ‌رسد. با توجه به محدودیت‌ های موجود و افزایش قیمت‌ها استفاده از جیره 65 درصد کنسانتره و 35 درصد علوفه را می ‌توان یکی از مناسب ‌ترین جیره‌ها دانست. البته با تغییر این درصدها باید مراقب شرایط نگه داری هم باشید. گاها تغییر در درصد نیازمند تغییر در شرایط محیطی است. کنسانتره دام باید فاقد هر گونه مواد سمی، مسموم کننده و مضر برای گوسفندان باشد. برند های بزرگ کنسانتره دام را طبق اصول بهداشتی می ‌سازند. به همین دلیل استفاده از این مواد برای تغذیه دام به طعم و بوی گوشت و شیر و همچنین سلامت دام لطمه وارد نمی‌ کند.

معایب و مزایای استفاده از خوراک های دام جایگزین

همان طور که گفته شد اولین و مهم ترین دلیل استفاده از این خوراک ها، کاهش هزینه های در تهیه جیره است . ارزان بودن این خوراک ها بیش از 30 درصد هزینه ای خوراک در دامداری ها را کاهش می دهد. علاوه بر هزینه نهاده ها، کمبود نهاده های اصلی هم دلیل دیگری بر استفاده از این خوراک دام و طیور است. در مقابل استفاده از این خوراک ها معایبی هم دارد از جمله اینکه در دسترس نیست. به این معنی که در بعضی از استان های کشور بعضی از آن ها به وفور یافت می شوند اما با هزینه ای که باید برای حمل آنها به استان های دیگر در نظر گرفت استفاده از آن ها دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

عیب دیگر دید سنتی و عدم اعتماد دامداران و کارشناسان به این خوراک دام و طیور است. این در حالی که در بعضی از موارد حتی از خوراک های اصلی هم مغذی تر باشد و نیز سوددهی بیشتر دارند. این مشکل را می توان با ارائه آنالیز معتبر و ضمانت مصرف توسط کارشناسان ما حل کرد .از دیگر مشکلات این خوراک ها می توان به روند فرآوری غیر صحیح و وجود رطوبت در آن ها اشاره کرد که باعث وجود سم آفلاتوکسین و کپک در آن ها می شود.

مواد مغذی به کار گرفته شده در تولید مکمل دام و طیور

مواد مغذی زیادی در تولید مکمل دام و طیور به کار گرفته می شوند اما برخی از آن ها برای دام یا طیور اهمیت بیشتری دارند و بدون آن ها دام یا طیور با مشکلاتی مواجه می شوند. ما سعی کرده ایم در این بخش به مهم ترین این مواد مغذی در مکمل دام و طیور اشاره کنیم.

• کربوهیدرات ها 

موادی هستند که انرژی مورد نیاز را تامین کرده و این انرژی صرف تامین فعالیت های حیاتی مختلف بدن می شود. کربوهیدرات ها اولین و مهمترین ماده مغذی در مکمل دام و طیور هستند. 

• پروتئین ها

این گروه موجود در مکمل دام و طیور در شکل گیری عضلات و تولید شیر اهمیت بسیاری دارد و کم بود آن موجب کاهش رشد، تولید، اختلال درسلامت و تولید مثل دام می گردد. موادی مثل کنجاله تخم پنبه و کنجاله سویا دارای پروتئین هستند و معمولا در تولید مکمل دام و طیور از آن ها استفاده می شود.

• چربی ها

اکثر مواد غذایی دارای مقداری چربی هستند. چربی نیز در تامین انرژی بدن دام نقش حیاتی دارد و بعضی ازویتامین ها مثل ویتامین K ،A ،D و E نیز توسط چربی ها به بدن دام منتقل می شوند. در نتیجه این مواد یک بخش مهم در مکمل دام و طیور به شمار می روند.

• مواد معدنی

این مواد موجود در مکمل دام و طیور نقش مهمی درتغذیه دام دارند. مواد معدنی در ساختمان اسکلت بدن دام و درترکیب تولیدات دام مانند: شیر، گوشت و غیره به کار می روند. مهمترین عناصر مورد نیاز دام شامل: کلسیم ، فسفر، منیزیم، سدیم، کلر، گوگرد، منگنز، روی، ید و آهن بوده که کمبود هریک ازآن ها موجب کاهش رشد، تولید محصول و باروری دام یا طیور می گردد.

• ویتامین ها

این مواد به مقدار کمتری مورد نیاز دام ها هستند ولی به همین مقدار باید حتماً به بدن دام ها برسند. کمبود بعضی از ویتامین ها در مکمل دام و طیور ، باعث عوارضی مثل کوری، عدم باروری، سقط جنین و کاهش رشد و ضعف سیستم ایمنی می شوند. ویتامین های مورد نیاز که بایـد به مکمل دام و طیور اضافه شوند؛ عبارتند از : E،D وA و بقیه ویتامین هـا بـه وسیله خود حیوان تولید می شود و به همین دلیل کمتر به جیره افزوده می شود.

• تقویت کننده ها

این مورد را در تمام انواع مکمل دام و طیور نمی توانید بیابید و تنها برخی از کارخانه ها این مورد را هم به محصول خود اضافه می کنند. تقویت کننده ها ترکیبی خاص از مواد فوق مقوی هستند که کمک می کنند دام محصول بیشتری تولید کند و باروری یا شیردهی بهتری داشته باشد. بعضا این مواد گران هستند و افزودن آن ها به مکمل دام و طیور قیمت نهایی محصول را بالا می برد. قیمت بالا سبب می شود تا بسیاری از دامداران از خرید محصول خودداری کنند. در نتیجه تقویت کننده ها را نمی توانیم جز اصلی هر مکمل دام و طیور بدانیم.

نکاتی بسیار مهم در استفاده از کنسانتره دام

• توصیه می شود که کنسانتره دام پلت شده بدون تغییر در ساختار ظاهر آن، از قبیل خیس کردن در آب یا مخلوط کردن موادی غیر از آنچه در جیره توصیه شده آمده است، به مصرف دام برسد.
• استفاده از کنسانتره دام باید تدریجی باشد و درصدی از کل مقدار توصیه شده در جیره منظور شود و طی 7 روز به حد نصاب لازم برسد.
• اگر مقدور است همراه هر جیره کنسانتره دام 200 گرم کاه گندم در اختیار دام قرار داده شود.
• کنسانتره دام برای گاوهای شیرده در 3 یا 4 وعده در روز داده شود و از کم کردن جیره های آنها به خصوص برای گاوهای پر تولید خودداری شود.
• برای دام ها با سن کمتر از 5 ماه بهتر است از کنسانتره دام استارتر استفاده شود.
• لازم به ذکر است که بگوییم اگر دامی روزانه شیر آن از 7 درصد وزن بدنش بیشتر باشد، پر تولید به حساب می آید. برای این دسته از دام ها باید کنسانتره دام مناسب دام های پرتولید استفاده شود.

پودر چربی خالص چه برتری هایی دارد؟

تعدد شرکت های تولید کننده پودر چربی برای دام سبب شده است تا ما انواع گوناگونی از این محصول را در بازار بیابیم. گاها انتخاب یک محصول که کارایی همه جانبه داشته باشد سخت است و باید تحقیقات زیادی انجام داد. در حوزه پودر چربی یک نوع از این محصول حرف اول را می زند و آن پودر چربی خالص است که کارایی بی نظیر دارد. این نوع دارای فوایدی بسیاری برای دام و دامدار است و برتری هایی را هم نسبت به سایر انواع شامل می شود که به شرح زیر هستند.

• افزایش تولید شیر
• افزایش ترکیبات شیر
• کاهش خطر افت چربی شیر
• بهبود نمره وضعیت بدنی که به دام کمک می کند تا پس از زایمان زودتر به تعادل مثبت انرژی برسد.
• بهبود تولیدمثل
• حفظ تراکم انرژی جیره در هنگام افزایش سطح علوفه بدون کاهش هضم فیبر
• حفظ ماده خشک مصرفی
• کاهش استرس عوارض گرمایی

مرغ تخم گذار روزانه چقدر کلسیم نیاز دارد؟

به این نکته توجه داشته باشید که 97 درصد از پوسته تخم مرغ از کربنات کلسیم تشکیل شده است و مرغ هنگام تولید یک تخم 2 تا 3 گرم کلسیم مصرف می کند، پس تعیین کردن مقدار کلسیم که برای مرغ ها در غذای مرغداری لازم است، مهم می باشد. انجمن ملی تحقیقات، میزان کلسیم مورد نیاز مرغ های مولد را با مصرف کردن 100 گرم خوراک در روز، حدودا 4.5 درصد تعیین کرده اند.
در مورد مرغ های بومی که وزن کمتری دارند و تخم کمتری تولید می کنند، این مقدار کمتر است. در یکی از مطالعات انجام شده بر روی مرغ های بومی نشان داده شد که در حدود 3.5 درصد کلسیم در اواخر دوره تخم گذاری و 3 درصد در اوایل دوره باعث بهبود تولید تخم مرغ در مرغ های بومی می گردد. در مرغ های بومی افزایش مصرف کلسیم در غذای مرغداری همچنین با کاهش میزان تخم گذاری همراه بوده است.

استفاده از دی کلسیم فسفات
یکی دیگر از منابع کلسیمی، دی کلسیم فسفات است که به صورت مصنوعی تولید می شود و 23 درصد کلسیم و 17 درصد فسفات دارد. این ماده بیشتر به خاطر فسفر آن قابل توجه است که در حدود 85 درصد فسفر مورد نیاز غذای مرغداری توسط این ماده تامین می شود. این ماده هم به صورت پودر و هم به شکل گرانول به رنگ سفید بوده و بویی ندارد.
اگر بخواهید میزان کلسیم و فسفر غذای مرغداری  در تعادل باشد و جذب کلسیم و فسفر به صورت موثری انجام گیرد، باید بین این دو عنصر نسبت مناسبی در جیره  وجود داشته باشند. اهمیت فسفر در مرغ های تخمگذار بیشتر به متابولیسم کلسیم ربط دارد. زیرا فسفر و همچنین ویتامین d3 به جذب کلسیم در بدن کمک می کنند. جوجه ها زمانی حداکثر جذب کلسیم و فسفر را دارند که نسبت بین این دو عنصر در غذای مرغداری به صورت 2 قسمت کلسیم و یک قسمت فسفر باشد. در مرغ های تخمگذار بومی 7 قسمت کلسیم و 1 قسمت فسفر توصیه می شود.