در دنیا بیش از12 هزار نوع مواد علو فه ای و جود دارد که مهم ترین آن ها در مکمل دام و طیور به شرح زیر هستند:
دانه ذرت یکی از انواع دانه های غلات است که به واسطه فراوانی نشاسته درآن، ارزش غذایی نسبتاً زیادی دارد و از این رو در مکمل دام و طیور به عنوان ماده اولیه انرژی زا به مقدار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. ذرت، خوش خوراک بوده و قابلیت هضم آن بالاست و بندرت سبب ایجاد مشکلات تغذیه ای می شود. دانه ذرت برحسب گونه و ارقام، متفاوت بوده و دارای رنگ های زرد، سفید و قرمز هست که دانه زرد آن مصرف بیشتری دارد وسرشار از کارتینوئید است . ذرت بطور معمول حاوی 15 درصد رطوبت ، 7 درصد پروتئین، 5 درصد چربی و 7 درصد فیبر است. از نظر مقدار پروتئین، کلسیم و فسفر، فقیر تر ازدانه های دیگر است ولی مجموع مواد مغذی قابل هضم آن دربین غلات بالاترین مقدار است. به همین دلیل ذرت یکی از ترکیبات مهم در انواع مکمل دام و طیور به حساب می آید.
پس از گندم، جو متداول ترین غله، به خصوص درمناطق معتدل و سرد محسوب شده و پروتئین آن در حدود 13 در صد و فیبر آن حدود 5 درصد است. جو فاقد ویتامین A و D بوده وحدود 40 درصد مکمل دام و طیور را تشکیل می دهد.
سبوس گندم بسته به نوع گندم حاوی 16 درصد پروتئین خام و 7درصد چربی و حدود 10 درصد فیبر خام هست.ارزش پروتئین سبوس بیشتر از ذرت و آرد گندم بوده ولی به پای دانه های روغنی بخصوص سویا نمی رسد. سبوس از دیگر مواد، فسفر بیشتری داشته و نسبت به انواع دیگر از نظر فسفر غنی تر است.
غذایی حجیم و خوشمزه و ارزان است که دارای مواد قندی زیاد بوده و حدود 7 درصد پروتئین و 5 در صد چربی می باشد. از نظر کلسیم غنی و از لحاظ فسفر ضعیف تر از ذرت است.
مقدار پروتئین کنجاله پنبه دانه استاندارد شده حداقل 36 درصد است. این مورد از نظر سایر مواد هم غنی است و به همین دلیل وجود آن در انواع مکمل دام و طیور اهمیت زیادی دارد. به جرئت می توان گفت که یکی از مهم ترین اجزا مکمل ها را این ماده تشکیل می دهد. در 95 درصد مکمل های موجود می توانید این ماده را بیابید که این موضوع نشان دهنده اهمیت بالای آن برای پرورش و شیردهی دام است.
این ماده غذایی مقام اول را از نظر پروتئین و ارزش غذایی در پروتئین های گیاهی را داراست و دارای 45 درصد پروتئین خام وحدود 3 درصد چربی هست. کنجاله سویا دارای 0/29 در صد کلسیم و 0/66 در صد فسفر می باشد. کنجاله سویا از نظر اسید آمینه متیونین فقیر است. شاید این مورد در مکمل دام و طیور بااهمیت باشد و بخش اساسی از نیاز دام را برآورده کند اما به اندازه تخم پنبه به آن بها داده نمی شود.
ترکیبی از مواد معدنی است واگر چه دام به مقدار کم به آن نیازمند است اما ا گر همین مقدار کم به بدن دام نرسد، چرخه حیاتی اش را به خطر خواهد انداخت.
جهت تامین مواد معدنی مورد نیاز دام و همچنین تحریک اشتهای دام به کار می رود و از سنگ نمک تهیه می شود. شاید به نظر بود یا نبود این مورد اختلال زیادی ایجاد نکند اما اهمیت آن به مراتب بیشتر از آن چیزی است که تصورش را می کنید. نمک را می توان در هر مکمل دام و طیور یافت. در نشریه دام پروری فرانسه آمده است که بخش مهم از سدیم مورد نیاز بدن دام و طیور از نمک موجود در جیره تامین می شود.
درفرآیند هضم وجذب غذا و افزایش تولید، نقش آفرینی می کند.
به عنوان جانشین پروتئین، از مواد از ته ساده وارزان قیمت می باشد که درسیستم گوارشی گاو تبدیل به پروتئین می شود. کارشناسان معتقدند اوره وقتی موثر است که به مقدار کافی مواد نشاسته ای و مواد قندی درجیره وجود داشته باشد.
